Разгорнуты каментар МЗС Беларусі ў сувязі з шэрагам заяў Еўрапейскага саюза

МЗС Беларусі вывучаны аднатыпныя заявы Еўрасаюза і асобных краін-членаў у сувязі з выбарамі, якія адбыліся ў нашай краіне. Прыняты да ўвагі чарговыя заключэнні Савета ЕС і рашэнне аб прадаўжэнні незаконных санкцый.

Усе названыя тэксты з загадзя падрыхтаванымі высновамі не змяшчаюць нічога новага. Разглядаем іх як бесперапынныя беспаспяховыя спробы ўмяшання ва ўнутраныя справы нашай краіны.

Адзначаем, што новыя незаконныя абмежавальныя меры, якія ўводзяцца супраць Беларусі, з'яўляюцца прадметам вывучэння праваахоўных органаў і могуць стаць легітымнай асновай для новых крымінальных спраў у дачыненні да асоб, якія іх ініцыявалі, у тым ліку якія ўжо асуджаны за падобныя злачынствы, аднак усё яшчэ ўхіляюцца за мяжой ад адбыцця пакарання.

Рыторыка вывучаных заяў мае шмат адкрытых фальсіфікацый, мноства адарваных ад рэальнасці пасажаў і лозунгаў.

Каб не быць галаслоўнымі, прывядзем усяго некалькі прыкладаў.

Няйначай як цынічнай двудушнасцю можна характарызаваць заяўленую Еўрасаюзам «падтрымку народа Беларусі» на фоне незлічоных эканамічных абмежаванняў супраць нашай краіны. Як забароны ў гандлі, так і спыненне авія- і пасажырскіх чыгуначных зносін, закрыццё пунктаў пропуску, увядзенне дэ-факта забароны на пастаўкі ў Беларусь жыццёва важных лекаў, прымусовая забарона на функцыянаванне санаторыяў для дзяцей і іншыя абмежавальныя меры ЕС на ўзаемадзеянне з Беларуссю носяць неабгрунтаваны калектыўны характар і накіраваны на пераважную большасць звычайных беларусаў.

Звяртаем увагу, што наша краіна ініцыятыўна не зрабіла ніводнага кроку, накіраванага супраць ЕС, бізнесу або яго грамадзян.

Дэклараванне Еўрасаюзам яго заклапочанасцей пытаннямі ўнутранай палітыкі нашай краіны выглядае бессэнсоўным пры адначасовай адмове еўрабюракратыі і большасці членаў ЕС ад прамога міждзяржаўнага ўзаемадзеяння з уладамі незалежнай і суверэннай Беларусі.

Мы неаднаразова як публічна на ўзроўні Кіраўніка дзяржавы, так і па дыпламатычных каналах заяўлялі аб гатоўнасці да раўнапраўнага і ўзаемапаважлівага дыялогу з любымі сіламі на Захадзе, якія гатовы да такой размовы. У Мінску мы зыходзім з таго, што толькі дыялог і ўзаемадзеянне дазваляюць здымаць любыя заклапочанасці, вырашаць любыя праблемы.

Адхіляем галаслоўныя абвінавачанні ЕС у нейкім спецыяльным рэжыме адбывання пакаранняў для асобных грамадзян Беларусі, лёсы якіх прыцягваюць асаблівую ўвагу ў заходніх палітычных колах толькі з прычыны іх палітычных прыхільнасцей. У адносінах да ўсіх грамадзян Рэспублікі Беларусь, якія адбываюць пакаранні за ўчыненыя крымінальныя злачынствы, як і ў любой краіне ЕС, прымяняюцца без якой-небудзь дыскрымінацыі патрабаванні адпаведных законаў аб рэжымах выканання пакаранняў. Усе зняволеныя атрымліваюць неабходнае медыцынскае і іншае садзейнічанне ў парадку і аб'ёмах, вызначаных законам.

Беспадстаўныя публічныя патрабаванні ЕС аб вызваленні нейкіх асобных асоб, асуджаных у адпаведнасці з нацыянальным заканадаўствам кампетэнтным судом па абвінавачанні ва ўчыненні крымінальных злачынстваў, на падставе палітычных пераваг еўрапейскіх урадаў і палітыкаў прымушаюць узяць пад сумненне сапраўдную прыхільнасць Еўропы прынцыпу вяршэнства права.

Наша законнае непрыманне выклікае пастаяннае імкненне палітыкаў і бюракратаў Еўрасаюза даць ацэнкі палітычным працэсам у Беларусі і, у прыватнасці, выбарам.

Падкрэсліваем, што суверэннае права на кіраванне сваёй дзяржавай належыць толькі беларускаму народу. Беларускі народ валодае дастатковым вопытам, ведамі і мудрасцю, каб самастойна вызначаць формы народаўладдзя, і не мае патрэбы ў дакучлівых парадах і рэцэптах. Змены ў Канстытуцыю, падрыхтаваныя з улікам меркавання шырокіх пластоў грамадства, фармаванне Усебеларускага народнага сходу – ці гэта не «інклюзіўны дыялог», правядзення якога ад нас так настойліва патрабуюць?

Для назірання за выбарамі, якія толькі што адбыліся, у Беларусь былі запрошаны назіральныя місіі ад краін СНД і ШАС, якія ўключалі прадстаўнікоў амаль 20 дзяржаў. За выбарамі ў краіне сачылі таксама індывідуальныя наглядальнікі з краін Заходняй Еўропы. Як замежнымі, так і ўнутранымі назіральнікамі, чыя колькасць перавысіла 40 тысяч чалавек, правядзенне выбарчай кампаніі прызнана адпаведным беларускаму заканадаўству.

Важна адзначыць, што і СНД, і ШАС маюць адзіныя, узгодненыя ўсімі дзяржавамі-сябрамі дакументы па тэматыцы ажыццяўлення міжнароднага назірання за выбарамі. Беларусь з'яўляецца ўдзельнікам СНД з моманту яго стварэння і плануе стаць паўнапраўным членам ШАС у бліжэйшы час.

Мы пацвярджаем гатоўнасць да працы над тэмай фармавання адзіных для ўсіх краін Еўропы выбарчых стандартаў у фармаце АБСЕ на прынцыпах раўнапраўя і ўзаемнай павагі. Пакуль жа прапановы Беларусі і Расіі па іх выпрацоўцы адхілены краінамі Захаду.

Прымаючы да ўвагі, што большасць краін ЕС з'яўляюцца не толькі членамі самай узброенай у свеце ваенна-палітычнай Арганізацыі Паўночна-Атлантычнага Дагавора (НАТА), але і непрапарцыйна нарошчваюць свае ваенныя патэнцыялы, асуджэнне Еўрасаюзам крокаў па рэалізацыі суверэннага права Беларусі па размяшчэнні на сваёй тэрыторыі ядзернай зброі, ажыццёўленаму у поўнай адпаведнасці з міжнародным правам, дазваляе з упэўненасцю заяўляць аб тым, што нашы змушаныя ахоўныя дзеянні цалкам апраўданыя.

Згадванне Еўрапейскім саюзам Будапешцкага мемарандума не вытрымлівае ніякай крытыкі.

Артыкул 1 указанага дакумента абавязвае краіны-гаранты ў асобе ЗША і Вялікабрытаніі «паважаць незалежнасць, суверэнітэт і існуючыя межы Рэспублікі Беларусь».

Артыкул 3 устанаўлівае, што краіны-гаранты будуць «устрымлівацца ад эканамічнага прымусу, накіраванага на тое, каб падпарадкаваць сваім інтарэсам ажыццяўленне Рэспублікай Беларусь правоў, уласцівых яе суверэнітэту, і такім чынам забяспечыць сабе перавагі любога роду». У сувязі з гэтым нагадваем, што першыя незаконныя эканамічныя санкцыі супраць Беларусі былі ўведзены ЕС больш за 20 гадоў таму, і ўсе гэтыя гады краіны Захаду катэгарычна адмаўляліся абмяркоўваць свае прамыя парушэнні па дакуменце, а асобныя ўвогуле заяўлялі аб адсутнасці для іх яго юрыдычнай сілы.

Беларусь і Еўрасаюз па-рознаму глядзяць на сутнасць і прычыны сітуацыі ва Украіне. Сур'ёзную заклапочанасць у беларускага боку выклікае падтрымка Бруселем неанацыстаў і нацыяналістычнай палітыкі палітычнага ўрада Украіны, пашырэнне НАТА і намер Кіева стаць членам гэтай арганізацыі.

У краінах ЕС ёсць шмат разважных палітыкаў, якія таксама, як і Беларусь, выступаюць за найхутчэйшы пачатак мірнага ўрэгулявання. Адначасова Беларусь працягвае аказваць пасільную дапамогу закранутым канфліктам простым людзям, у тым ліку прадастаўленне ўмоў для знаходжання дзяцей у аздараўленчых лагерах Беларусі з магчымасцю вучобы і медыцынскага догляду.

Упэўнены, што ў Беларусі і Еўрапейскага саюза, як у суседзяў, ёсць яшчэ шмат інтарэсаў, якія супадаюць і перасякаюцца.

У прыватнасці, трэба асобна вылучыць ахову і кіраванне сумеснымі межамі з Польшчай, Літвой і Латвіяй. Уразрэз з ілжывымі заявамі, якія гучаць з Бруселя аб «гібрыднай атацы мігрантамі з Беларусі», па дадзеных еўрапейскага агенцтва FRONTEX, доля нелегальнай міграцыі з усяго ўсходняга кірунку (выключаючы самы буйны ўкраінскі ўчастак) у 2023 годзе склала ўсяго каля 0,3% ад агульнага патоку нелегальных мігрантаў у ЕС і ў параўнанні з 2019 годам знізілася на трэць. Вынікі маглі б быць яшчэ больш уражваючымі, калі б у дадатак да намаганняў праваахоўных органаў Беларусі ўлады Польшчы, Літвы і Латвіі выконвалі свае міжнародныя абавязацельствы па двухбаковым супрацоўніцтве на дзяржаўнай мяжы, ад чаго яны ў аднабаковым парадку адмовіліся.

Да агульных тэм належыць і рэгіянальная энергетычная бяспека. Паспяховая і прызнаная на міжнародным узроўні рэалізацыя праекта будаўніцтва Беларускай атамнай станцыі на фоне шматгадовых пакут Літвы без плана, без грошай і без спецыялістаў у парушэнне адпаведных рэкамендацый МАГАТЭ па вываду з эксплуатацыі Ігналінскай АЭС, выразна ілюструе ўпушчаную гэтай краінай і яе насельніцтвам магчымасць двухбаковага ўзаемавыгаднага супрацоўніцтва ў сферы энергетыкі.

Беларусь захоўвае гатоўнасць да належнага супрацоўніцтва з ЕС у сферы атамнай энергетыкі ў міжнародных фарматах на пляцоўцы МАГАТЭ і ў рамках двухбаковага ўзаемадзеяння пасля аднаўлення адпаведных раўнапраўных інструментаў і каналаў, разбураных ЕС у аднабаковым парадку

Асобнай увагі заслугоўвае «падтрымка Еўрасаюзам грамадзянскай супольнасці і дэмакратычных сіл Беларусі».

Насцярожвае непрыкрытая падтрымка Брусэлем выключна празазаходніх, русафобскіх і нацыяналістычных сіл.

ЕС павінен разумець, што ўзаемадзеянне з некаторымі асобамі, якія атрымліваюць прытулак і знешняе фінансаванне ў Польшчы і Літве, а таксама заклікаюць і ажыццяўляюць даказаную дзейнасць па звяржэнні законнай улады і злому канстытуцыйнага ладу ў Беларусі ўзброенымі або тэрарыстычнымі метадамі, азначае, што Еўрасаюз свядома падтрымлівае экстрэмістаў і арыентуецца на тэрарыстычныя спосабы дасягнення сваіх мэтаў.

Падводзячы вынік, канстатуем, што сапраўднымі, але так і не дасягнутымі задачамі апошніх заяў і крокаў Еўрапейскага саюза па-ранейшаму застаюцца пагаршэнне дабрабыту, побыту і свабоды перамяшчэння беларускіх грамадзян, а таксама аслабленне эканамічнага суверэнітэту Рэспублікі Беларусь.

Замест вяртання да раўнапраўнага дыялогу ў мэтах аднаўлення даверу і гарантавання бяспекі ў рэгіёне Еўрасаюз працягвае бесперспектыўную і небяспечную лінію на канфрантацыю, узмацняючы і без таго далікатнае становішча на кантыненце.

Застаецца спадзявацца, што паводле вынікаў электаральных кампаній у 2024 годзе ў Бруселі з'явяцца больш адказныя і разважныя палітыкі, якія будуць здольныя вярнуцца да развіцця прагматычных адносін са сваімі суседзямі.

Версія для друку